چالش ها و فرصت ها در صنعت پخش

تولید ملی از جمله مباحثی است که طی چند سال اخیر به ویژه پس از بیانات رهبری، حمایت از آن با دقت بیشتری دنبال شد و کمک به تولیدات داخلی و فراهم کردن بازار فروش در صدر اقدامات وزارتخانه ها و نهادهای مرتبط قرار گرفت. رسیدن به هدفی همانند حمایت از تولید داخل، نیاز به تولید خوب و با کیفیت برای شناخته شدن دارد؛ همچنین توزیع و پخش عالی و با قدرت از مهم ترین ابزارهای رسیدن به این هدف است. پخش، عملیاتی سخت، توان فرسا و نیازمند برنامه ریزی است که در فضای پیش رو با حضور برند های خارجی سخت تر هم می شود. صنعت توزیع و پخش در کشور رسالت بزرگی را به دوش دارد و می تواند با حمایت دولت، مشکلات موجود در این صنعت را برطرف کرده و به عنوان یکی از منابع کشور در موضوعات مختلف از جمله اشتغال نقش ویژه ای داشته باشد. این در حالی است که فعالیت حوزه صنعت پخش بسیار گسترده و پیچیده است و مستقیما با اقلام و کالاهای سلامت محور سر و کار دارد که تاثیر مستقیمی بر سلامت تغذیه جامعه دارد. در حال حاضر ۱۰۰ درصد داروی کشور و ۷۰ در صد مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی، شوینده ها و... توسط شرکت های پخش در سرتاسر ایران توزیع می شود.

با اینکه صنعت پخش به شدت عملیاتی است اما دانشی که در این صنعت استفاده شده کاملابومی است وارتقای دانش در شرکت های صنعت پخش ضروری است. از بعد سلامت نیز صنعت پخش و توزیع، می تواند به بهبود عملکرد صنایع تولیدی در حوزه بهداشت و درمان از جمله توزیع دارو و تجهیزات ختم شود و مشکلات این حوزه را نیز برطرف کند.کسب سهم بیشتری از بازار، نیازمند بازاریابی و فروش با قدرت است. در واقع این بحث به قدری با اهمیت است که برای آن کنفرانسی با حضور کارشناسان این حوزه برگزار و آخرین دستاوردهای این صنعت بررسی و به اشتراک گذاشته می شود. سومین کنفرانس سراسری شرکت های پخش ایران سوم و چهارم مهرماه امسال در سالن همایش های صدا و سیما در تهران برگزار می شود. مدیریت و رهبری، رویکردهای نوین پخش و فروش مجازی، مدیریت سرمایه های انسانی، مدیریت فرآیندهای مالی و اقتصادی، مدیریت سیستم ها و روش ها و فناوری اطلاعات، از جمله محورهای مورد بحث در این کنفرانس است. صنعت پخش؛ حلقه توسعه همکاری های استراتژیک فرشید گل زاده مدیرعامل فروشگاه های زنجیره ای رفاه و عضو هیات مدیره اتحادیه فروشگاه های زنجیره ای کشور صنعت پخش و توزیع یکی از صنایع کلیدی و زیرساختی در اقتصاد هر کشوری است. سهم ۸ الی ۹ درصدی این صنعت از درآمد ملی، خود مبین حجم و گستره وسیع این صنعت و به تبع آن نقش کلیدی این صنعت در زنجیره تامین بسیاری از صنایع کشور است. در شرایطی که از یکسو تولیدکنندگان در تکاپوی تامین نقدینگی و سودآوری برای بقا و رشد کسب وکار خود هستند و از سوی دیگر مصرف کنندگان با چالش حفظ قدرت خرید دست و پنجه نرم می کنند، ارتقای کارآیی صنعت پخش به عنوان حلقه واسط بین تولیدکننده و مصرف کننده که سهم مهمی از قیمت تمام شده را به خود اختصاص می دهد، اهمیت بسزایی دارد. به عبارت دیگر، کاهش هزینه های مبادله در صنعت پخش می تواند کاهش قیمت تمام شده، افزایش حاشیه سود برای تولیدکننده و کاهش قیمت خرید برای مصرف کننده را به ارمغان آورد؛ به خصوص در شرایط فعلی که رکود بر بسیاری از صنایع کشور سایه انداخته است. این در حالی است که در حال حاضر، سهم صنعت پخش از قیمت تمام شده محصولات گاهی به مرز ۵۰ درصد می رسد. ارتقای کارآیی عملیاتی صنعت پخش منوط به عوامل مختلفی است که اهم آنها عبارت است از: استفاده از فناوری روز برای مدیریت تامین، لجستیک و حمل ونقل، بازطراحی فرآیندها و سیستم های عملیاتی، آموزش نیروی انسانی و توانمندسازی آنان به فناوری های روز و بهره برداری مناسب از منابع مالی و اقتصادی. توجه به این عوامل می تواند موجب افزایش بهره وری و درنتیجه کاهش هزینه مبادله شود. ضعف آمار و نبود اطلاعات کافی از فعالیت های مربوط به هر یک از حلقه های مختلف زنجیره ارزش از تولید به مصرف موجب می شود تحلیل بهره وری در صنعت پخش و توزیع نیز به سختی انجام گیرد. با این حال، آنچه در شبکه توزیع کالادر یک کشور دارای اهمیت است، انتقال کالاها با صرف کمترین هزینه و زمان، همراه با رعایت استانداردهای لازم برای حفظ سلامت کالاها و در نهایت رعایت بیشتر حقوق مصرف کنندگان است. شبکه توزیع کالادر ایران با مشکلات و چالش های متنوع و متعددی روبه رو است. تعدد بیش از اندازه واحدهای صنفی در سطح خرده فروشی سنتی، تعدد واحدهای صنفی فاقد پروانه کسب، سهم برجسته بخش غیر سازمان یافته نسبت به سازمان یافته شبکه توزیع و فروش، عدم بهره مندی از ابزارها و روش های نوین توزیع کالاو عدم رغبت کافی بخش خصوصی و خارجی به سرمایه گذاری در شبکه توزیع مدرن از مهم ترین چالش های صنعت پخش در ایران است. از سوی دیگر، در دنیای امروز یکی از استراتژی های اثربخش توسعه صنایع، شبکه سازی و ایجاد همکاری های استراتژیک است.

در چنین فضایی، همکاری بین تولیدکنندگان، شرکت های پخش و خرده فروشی ها می تواند مزیت رقابتی ارزشمندی را برای هر سه ضلع این مثلث پدید آورد. این همکاری می تواند هم در سطح منابع و هم در سطح فرآیندها صورت پذیرد. به عنوان مثال در صورتی که نظام تولیدکننده، نظام تامین و توزیع شرکت پخش، و نظام سفارش گذاری و مدیریت موجودی خرده فروشی ها در قالب همکاری استراتژیک به صورت یکپارچه مدیریت شود، هم افزایی بین منابع و فرآیندهای آنها به حداکثر خواهد رسید. اجرای چنین نظام یکپارچه ای خود مستلزم عواملی است که پیشتر برای ارتقای کارآیی عملیاتی صنعت پخش بیان شد، به خصوص استفاده از فناوری روز، بازطراحی فرآیندها و آموزش نیروی انسانی. از این رو به نظر می رسد بازسازی بدنه فرسوده نظام توزیع کشور نه تنها برای افزایش کارآیی این نظام ضروری است، بلکه یکی از الزامات شکل گیری همکاری های استراتژیک، به عنوان یکی از استراتژی های موثر برای رشد کسب و کارها در آینده این صنعت است. نمونه موفقی از تحولات در صنایع که هم موجب افزایش بهره وری شده و هم همکاری استراتژیک بین تولیدکنندگان، شرکت های پخش و خرده فروشی ها را در پی داشته است، در خرده فروشی های بزرگ آنلاین قابل مشاهده است. جایی که شرکت خرده فروشی به اتکای یکپارچگی بین سیستم فروش، ارسال کالاو مدیریت موجودی خود، تقاضای مشتریان را به سرعت و با کمترین هزینه پاسخ می دهد.

از طرف دیگر، اتصال بین نظام های فوق و نظام های عملیاتی شرکت های پخش و تولیدکنندگان، از یکسو امکان سفارش گذاری و تامین به موقع کالارا برای خرده فروشی فراهم می کند و از سوی دیگر تقاضای موثر منجر به فروشی را برای شرکت های پخش و تولیدکنندگان تضمین می کند. علاوه بر این، تولیدکنندگان و شرکت های پخش امکان دریافت اطلاعات دقیق از ویژگی های فروش خود شامل زمان، محل و مقدار فروش خود را به دست می آورند. این نمونه از همکاری استراتژیک که البته به واسطه برخورداری از فناوری روز امکان پذیر می گردد همزمان قیمت تمام شده فروش را کاهش داده و کیفیت فروش را افزایش می ‎دهد. به گونه ای که رابطه ای برد- برد بین همه ذی نفعان این تراکنش شکل می گیرد. با این وصف باید امیدوار بود شرایط حاکم بر اقتصاد کشور که همه ذی نفعان از مشتریان گرفته تا صاحبان کسب و کار را نسبت به هزینه به شدت حساس کرده است، فرصتی باشد برای بازسازی صنایع کشور به خصوص صنعت پخش و توزیع. این بازسازی ممکن نخواهد بود، مگر با تغییر قواعد حاکم بر صنایع، توسعه همکاری های تجاری و دگرگون کردن مدل کسب و کار آنها به اتکای فناوری روز. راهکارهای بهبود نظام توزیع دکتر سهراب کارگر دبیر کنفرانس و عضو هیات مدیره انجمن صنعت پخش ایران صنعت پخش با وجود قدمتی قریب به ۶۰ سال در ایران، همچنان صنعتی کمتر شناخته شده در کشور است. اهمیت پخش و توزیع به عنوان پل اصلی میان عرضه و تقاضا همواره مورد غفلت واقع شده است. در سال های اخیر اما فعالان این صنعت درصدد برآمده اند تا با شناخت چالش های موجود در صنعت پخش، راهکارهای بهبود این شریان مهم اقتصادی را به مرحله اجرا در آورند. یکی از مهم ترین وظایف و در عین حال چالش های صنعت پخش، به دست آوردن تصویر واضحی از تقاضای موجود در بازار وانتقال آن به تولیدکننده است.این تصویر واضح باعث می شود تا تولیدکننده با شناخت کافی نسبت به بازار اقدام به تولید کند و حجم کالای تولیدی با تقاضا همخوانی داشته باشد. در این صورت هزینه های انبارداری کاهش پیدا کرده، بازدهی عملکرد انبارها افزایش می یابد و نیز سیستم توزیع چابک می شود. خود این چابک شدن و سریع شدن سیستم توزیع به عنوان یکی از شاخصه های مهم در صنعت پخش باعث افزایش توانمندی صنعت می شود. چه اینکه یک سیستم توزیع کند باعث می شود تا فاصله میان تولید تا مصرف افزایش یابد و علاوه بر درگیر کردن جریان نقدینگی در بخش تولید، رفاه مصرف کننده را نیز تحت الشعاع قرار می دهد. دیگر چالش موجود در این صنعت که البته بخشی از آن امروز با پیشرفت نرم افزارهای انبارداری هر روز در حال کمرنگ تر شدن است، در اختیار داشتن موجودی دقیق انبار و آگاهی از هزینه های انبارداری است. با در اختیار داشتن این اطلاعات می توان از ایجاد اخلال در سیستم فروش جلوگیری کرد، تصمیمات تولید را به صورت بهینه تر اتخاذ کرد، هزینه های انبارداری را مدیریت کرد و بر جریان نقدینگی فروش نظارت صحیح داشت. مورد دیگری که می توان به آن اشاره داشت، عدم هماهنگی کافی میان چرخه تولید و توزیع است؛ به گونه ای که در مواردی بخش تولید حتی بدون اطلاع از نیاز بازار اقدام به تولید کرده و سپس از چرخه توزیع انتظار حداکثر فروش را دارد. در صورتی که با ایجاد جریان اطلاعاتی میان این دو چرخه، توزیع کننده اطلاعات بازار را به تولیدکننده می رساند، تولیدکننده بر اساس این اطلاعات اقدام به تصمیم گیری می کند و در نتیجه اتخاذ تصمیم براساس اطلاعات صحیح، توزیع کننده نیز به شکلی کارآتر امکان خدمت رسانی پیدا می کند.

در نتیجه هنگامی که چرخه تولید و توزیع با یکدیگر به تعاملی مناسب برسند، منافع هر دو صنعت به شکل چشمگیری افزایش پیدا خواهد کرد. در ادامه نیز باید به عدم توجه به توسعه در بخش توزیع اشاره داشت؛ در شرایط فعلی که اقتصاد کشور در دوران رکود به سر می برد، شرکت ها از توسعه غافل می شوند. درحالی که توسعه و تلاش برای بهینه ساختن روند توزیع همواره رکنی اساسی برای صنعت پخش است. چه اینکه شرکت هایی که همواره در حال برنامه ریزی برای توسعه بوده اند، در دوران رکود نیز از بحران ها به سلامت گذر کرده اند. از راهکارهای مهمی که در سال های اخیر صنعت پخش برای بهبود وضعیت در پیش گرفته حرکت به سوی بهره برداری صحیح از فناوری های روز است. فعالان چرخه توزیع تلاش کرده اند از سیستم های پیشرفته نرم افزاری انبارداری، فروش و مسیریابی گرفته تا به روز کردن زیرساخت های سخت افزاری صنعت، در تمام جوانب از تکنولوژی استفاده کنند. روند فعلی در صورت ادامه یافتن می تواند آینده ای روشن برای این صنعت رقم بزند. در عین حال مشکلاتی همچون عدم امانتداری عده ای از کارکنان، فرسودگی ناوگان توزیع به علت هزینه های سنگین نوسازی و نرخ بالای مرجوعی برای برخی کالاها از مشکلاتی هستند که با وجود بهبود نسبی در سال های اخیر، همچنان بر رشد این صنعت سایه انداخته اند. تا اینجا صرفا نگاهی اجمالی به چالش های درونی داشتیم اما چالش های بیرونی نیز تاثیر مهمی بر صنعت پخش دارند. از جمله این مشکلات قوانین دولتی است؛ قوانینی همچون قوانین مالیاتی فعلی، قوانین کسب و کار و سایر موارد. همچنین قوانین راهنمایی و رانندگی شامل مواردی همچون مشکل ورود به محدوده طرح ترافیک، سال ها گریبانگیر صنعت بوده اند و تا به امروز نیز تلاش ها برای مرتفع کردن این موارد بی نتیجه مانده است.

همچنین ترافیک موجود در سطح کلان شهرهایی همچون تهران از مسائلی است که پخش برخی کالاهای ضروری نظیر اقلام دارویی را با دشواری هایی همراه کرده و خدمت رسانی به مردم را دچار اخلال می کند. کمبود نقدینگی مورد دیگری است که گریبانگیر این صنعت است، از سویی وام های بانکی به علت نرخ بازگشت نسبتا بالاباعث می شوند تا شرکت ها در صورت مواجهه با چنین مشکلاتی خود را از حل آنها ناتوان دیده و اقدام به توقف فعالیت کنند و از سوی دیگر رکود فعلی حاکم بر اقتصاد ایران، توان خریداران را کاهش داده و بازگشت نقدینگی به شرکت های پخش را دچار مشکل کرده است.

هرچند که با خروج از وضعیت رکود تورمی، این امید به وجود آمده که به زودی رکود از اقتصاد ایران رخت ببندد. دیگر موردی که تا به امروز این صنعت را متاثر ساخته، تعیین نرخ حاشیه سود شرکت های پخش به صورت دستوری است. درحالی که با توجه به پهناوری ایران، هزینه های توزیع بسیار متغیر هستند و شیوه فعلی تعیین نرخ در اغلب موارد باعث می شود تا شرکت های نوپا توان رقابت پیدا نکنند و در مدتی کوتاه از گردونه رقابت خارج شوند.امید است باتوجه ویژه ای که در سال های اخیر دولت به این صنعت داشته و همچنین روند رو به بهبود اقتصاد کشور، این صنعت نیز در کوتاه ترین زمان ممکن خود را به سطح استاندارد های بین المللی برساند و خدمت رسانی به آحاد ملت را بهتر و کارآتر از گذشته به انجام برساند.انجمن صنعت پخش برای شناخت بیشتر جایگاه پخش و همچنین ارائه راهکارهای علمی و عملی برای رفع مشکلات و گلوگاه های صنعت پخش از دو سال قبل با همکاری استادان دانشگاه، صاحب نظران و متخصصان داخلی و خارجی صنعت و کارشناسان نهادهای دولتی مرتبط مانند وزارت صنایع و وزارت بهداشت اقدام به برگزاری کنفرانس صنعت پخش کرده و با ایجاد ارتباط موثر بین ارکان دولت، دانشگاه و صنعت توانسته است در این کنفرانس گام های بسیار مثبتی جهت تحقق اهداف ذکر شده بردارد. مزیت های توزیع مویرگی دکتر احسان عباسی ابیانه مدیر عامل شرکت پخش پارس خزر انجمن صنعت پخش به همت جمعی از فعالان صنعت در سال ۱۳۷۸ به منظور حفظ حقوق و منافع قانونی شرکت های پخش و ساماندهی نظام توزیع کشور که متضمن حفظ منافع جامعه است، تشکیل شد. در حال حاضر پس از گذشت ۱۶ سال از تاسیس این انجمن بیش از ۷۰۰ شرکت پخش عضو انجمن است که تقریبا ۳۰ درصد این تعداد، شرکت های معظم پخش سراسری هستند و فعالیت اکثر شرکت های پخش کشور در حوزه توزیع اقلام مصرفی و دارو است. با این حال در سال های اخیر تولیدکنندگان سایر گروه های کالایی نیز این روش توزیع را به عنوان روش اصلی توزیع کالاهای خود برگزیده اند. یکی از مهم ترین اهداف سومین سمینار صنعت پخش ترغیب تولیدکنندگان گروه های مختلف کالایی به استفاده از این شیوه کارآمد توزیع است. از نظر بنده در کالاهایی نظیر لوازم ساختمانی، لوازم یدکی خودرو، لوازم التحریر، انواع لوازم خانگی و حتی میوه و سبزیجات نیز امکان استفاده از این روش وجود دارد و امکان مرتفع کردن کاستی های نظام توزیع سنتی از این طریق مهیا خواهد بود. روش توزیع مویرگی مورد استفاده در شرکت های پخش دارای مزایای بسیاری برای تولید کننده، خرده فروش و مصرف کننده نهایی است. با استفاده از این روش تولیدکننده امکان توزیع گسترده محصولات خود را در کل مناطق جغرافیایی خواهد داشت. همچنین ابزار مناسبی برای معرفی محصولات جدید خود و عرضه کل سبد محصولات تولیدی خود به مصرف کننده نهایی را در اختیار خواهد داشت. از مزایای خرید از شبکه گسترده شرکت های پخش برای خرده فروشان اصناف مختلف می توان به بهره مندی از حمل رایگان، امکان مدیریت موجودی انبار فروشگاه در حداقل میزان ممکن و دریافت کالای مورد نیاز در کمترین زمان ممکن اشاره کرد. همچنین شبکه گسترده توزیع شرکت های پخش دارای مزیت های مختلف برای اقشار مختلف جامعه است.

مصرف کننده نهایی می تواند محصولات موردنیاز خود را از شرکت های مختلف تولیدی در محل زندگی خود حتی مناطق بسیار دور افتاده کشور، تهیه و استفاده کند. خرید کالابا قیمت مناسب تر و بهره مندی از خدمات گارانتی و وارانتی برای کالاهای خاص از دیگر مزایای این شبکه برای مصرف کنندگان است.

برخی از اهداف برگزاری سومین همایش سراسری شرکت های پخش به شرح زیر است:

*شناخت ماهیت روش توزیع مویرگی مورد استفاده در شرکت های پخش در مقایسه با نظام توزیع کیفی

* اطلاع از مزایای استفاده از این روش برای تولیدکنندگان، فروشندگان و مصرف کنندگان انواع کالاها

* معرفی روش های نوین پخش و توزیع کالادر جهان

* معرفی گلوگاه های اجرایی توسعه صنعت پخش

بررسی راهبردها و چالش ها در توسعه کمی و کیفی شرکت های پخش در خاتمه امید است در سایه الطاف باری تعالی و یاری مسوولان نظام مقدس جمهوری اسلامی روز به روز شاهد بهبود وضعیت توزیع کالاو به تبع آن ارتقای سطح رفاه ملت عزیر ایران باشیم. توزیع کالایک صنعت است دکتر سید ابراهیم هاشمی مدیر عامل و عضو هیات مدیره شرکت سینا پخش ژن اکثر افراد جامعه وقتی سخن از توزیع و پخش می شود نگاهی ساده و گذرا داشته و به یاد افرادی که توزیع ساده کالابرای سوپر مارکت ها و مغازه ها را با یک وانت انجام می دهند افتاده و آن را کاری ساده می دانند.

آیا این نگاه مبین نظام توزیع، پخش است؟ برای اینکه بدانیم جایگاه توزیع و پخش کجا است ابتدا اشاره ای به نظام کلی آن داشته، سپس فواید آن را برای جامعه و حاکمیت بیان می کنم. در بیانی بسیار ساده در نشان دادن اهمیت امر توزیع می بینیم که مانند صنعت گردشگری، توزیع را نیز صنعت پخش در دنیا می نامند، چرا که پیچیدگی و ارزش افزوده بسیار بالایی برای کشور و مردم دارد؛ همان طور که صنعت توریسم یا گردشگری علاوه بر بحث اشتغال، فواید مالی و ارزش افزوده بالایی برای جامعه دارد.

نظام توزیع یکی از مهم ترین ابزار حاکمیت برای برقراری عدالت در جامعه است که فواید آن به شرح زیر است:

۱.کیفیت محصول یکی از شاخص های مهم در نظام توزیع، حفظ کیفیت محصول در طول زنجیره توزیع است به صورتی که با همان کیفیت که کالاتحویل شرکت توزیعی می شود باید با همان کیفیت تحویل خرده فروش یا فروشگاه های زنجیره ای شود و این کالادر تمام نقاط کشور با شرایط آب و هوایی و دمایی مختلف نباید هیچ گونه تفاوتی با کالای در قرنطینه کارخانه تولیدی یا شرکت وارداتی نداشته باشد.این امر درخصوص دارو که باید به لحاظ کنترل دما، نور و رطوبت تحت کنترل خاص باشد از اهمیت بالاتری برخوردار است. در حوزه دارو (GDP Practice Good Distribution) نظام توزیع مناسب، GSP(Practice Good Storage) و نظام انبارش مناسب GTP (Practice Good Transportation) نظام ارسال (جابه جایی) مناسب؛ سه اصل مهم این امر است که ثبت اطلاعات در کلیه مراحل الزامی بوده و سازمان غذا و دارو و دانشگاه های علوم پزشکی بر آن نظارت دارند.

۲.قیمت یکسان شرکت های توزیعی یکی از مهم ترین کارهایی که برای حفظ عدالت در جامعه انجام می دهند، توزیع کالادر اقصی نقاط کشور با قیمت یکسان است؛ حال آنکه قیمت تمام شده آن در مراکز نزدیک به تولید و توزیع باید ارزان تر باشد. با یک نظام توزیع مناسب و سرشکن شدن هزینه های سربار در تمام کشور، کالابا یک قیمت توزیع می شود که خود باعث ایجاد عدالت اجتماعی در جامعه خواهد بود.

۳.اصالت کالا در یک نظام توزیع مناسب،اصالت کالااز لحظه دریافت و ثبت تراکنش ها و ردیابی آن تا تحویل به مصرف کننده ثبت می شود و اطمینان لازم برای درست بودن کالا، قاچاق و تقلبی نبودن را برای حاکمیت و جامعه ایجاد می کند. همچنین امکان بررسی و بازرسی در تمام مقاطع زمانی برای سیستم های نظارتی در جهت حصول اطمینان را بیشتر می کند.

۴.آمار و اطلاعات (کنترل، بررسی و برنامه ریزی) در یک نظام توزیع مناسب آمار و اطلاعات دقیقی از هر کالابرای حاکمیت در دسترس خواهد بود؛ به عبارت دیگر این آمار و اطلاعات همانند چراغ راه حاکمیت در بررسی ها، کنترل، نظارت و برنامه ریزی نقش اساسی ایفا می کند؛ چرا که هرگونه افزایش، کاهش، کمبود، مصرف غیرمتعارف و... را با یک کار کارشناسی مشخص می کند و از سوی دیگر مبنای برنامه ریزی برای آینده کشور خواهد بود. به عنوان مثال چرا مصرف شیر در برخی مناطق بیشتر و در برخی مناطق کمتر بوده است؟ کجا باید یارانه تعلق گیرد و افزایش و کاهش قیمت چه تاثیری بر مصرف و سلامت جامعه خواهد داشت؟

۵. دسترسی کالا یکی از ارکان اصلی نظام توزیع، دسترسی عادلانه کالادر سراسر کشور است. آیا به دلیل موقعیت پایتخت باید عمده دسترسی کالامخصوصا کالاهای اساسی فقط در پایتخت باشد و در مواردی چون دارو، بیمار باید متحمل زحمت زیادی برای نقل و انتقال به پایتخت شود یا باید با سیستم کارآمد، امکان دسترسی در تمام مناطق کشور با برنامه معقول وجود داشته باشد؟ یک اشتباه کوچک در توزیع و انتقال، اشتباه در سهمیه یک کالامانند دارو از یک استان به استان دیگر و ایجاد کمبود در آن استان و به تبع آن عوارض و عواقب برای بیماران آن استان به عهده چه شخصی خواهد بود؟ نظام توزیع یکی از ابزارهای دولت و حاکمیت برای ایجاد عدالت اجتماعی در دسترسی همگان به خدمات یکسان علی الخصوص در غذا و سلامت خواهد بود. در پایان تاکید می شود همه فواید ذکر شده در بالاموجب کاهش هزینه های تمام شده جامعه و دریافت عادلانه کالای با کیفیت در سراسر کشور می شود و برنامه ریزی های انجام شده با آمار و اطلاعات نظام توزیع موجب می شود تا اطمینان لازم در آینده برای تامین و دسترسی کالادر کشور ایجاد شود.