مانع اصلی در حل مسائل با به کارگیری اصول سیستمی، تعریف مسئله است. در سیستمهای واقعی، ذینفعان مختلف بر اساس دیدگاه خود یک موضوع یا فرآیند مشابه را مورد بررسی قرار میدهند.
وقتی در کسبوکارتان با مسئلهی بسیار بزرگی روبرو میشوید، چه میکنید؟ برای مثال، تصور کنید نرخ ماندگاری کارمندانتان کم است و میخواهید دلیل آن را بدانید.
قدم اول میتواند طوفان فکری برای دلایل احتمالی، و به کارگیریِ چند مهارت مختلفِ حل مسئله، به منظور رفع مشکل باشد. اما اگر روی مسئلهی اشتباهی تمرکز کرده باشید چه؟ یا تصور کنید که مسئلهای که به آن میپردازید، فقط یکی از اثراتی است که از مشکل بزرگتری نشأت گرفته است! با تمرکز بر یک جنبهی خاص، در حقیقت مسائل بالقوهی دیگر را نمیبینید. اینجاست که ریسک عدم توجه به مشکل اصلی، تهدیدتان میکند، ریسکی که ممکن است خیلی جدیتر از مشکلی باشد که در ابتدا شناسایی کردهاید. اینجاست که CATWOE به کمکتان میآید.
متدولوژی سیستمهای نرم (Soft systems Methodology یا SSM) از حل چنین مسائلی با توسعه تعریف ریشهای یا مدلهای مفهومی برای هر موضوع حمایت میکند. تعریف ریشهای سیستمها یا فرآیندها را به روشی ساختاریافته نامگذاری نموده و مشخص میکند چه کسی چه وظیفهای را برای چه هدفی انجام میدهد.
هر یک از ذینفعان یک تعریف ریشهای را بر اساس ادراک خود تهیه میکنند و گفتگو بین ذینفعان و تسهیلکنندههای مختلف، اصلاح مدلهای تعریف ریشهای برای ادغام دیدگاههای مختلف یا انتخاب یک مدل به جای مدلهای دیگر را امکانپذیر میسازد. سپس این مدل اتخاذ شده مبنایی را برای ایجاد تغییرات تشکیل میدهد. تجزیه و تحلیل CATWOE یک ابزار تفکر سیستمی SSM برای تهیه مدلهای تعریف ریشهای جامع است.
این روش، یک چک لیست ساده برای یافتن راهحل مشکلات است که راهکارهای شگفتانگیزی را ارائه میدهد و شیوههای مختلفی را به کار میگیرد. تکنیک CATWOE امکان شناسایی محدوده مشکل را فراهم میآورد، آنچه را که یک شرکت میخواهد به دست آورد، بررسی میکند و درمییابد که کدامیک از راهحلها میتوانند بر ذینفعان تأثیر بگذارند. این آنالیز از راهکارهای استدلالی با دیدگاههای مختلف بهرهمند میشود.
در اواخر دهه ۱۹۶۰، پیتر چکلاند، استاد مهندسی سامانهها از انگلستان، همزمان با کار در دانشگاه لنکستر، متدولوژی سیستمهای نرم (SSM) را توسعه داد. از SSM میتوانیم برای حل برخی از مشکلات در فرایندهای تجاری استفاده کنیم. اغلب بهاشتباه تصور میشود كه چکلاند، SSM را با روش CATWOE بهبود بخشید، اما در حقیقت این کار را دیوید اسمیت، یکی از اعضای تیم او انجام داد؛ او در سال ۱۹۷۵، روش CATWOE را برای موفقیت بیشتر SSM توسعه داد. چکلاند بعدها W (نمای جهانی) را نیز اضافه کرد. آنها نخستین بار در این مورد کار خود را در سال ۱۹۷۶ منتشر کردند.
CATWOE مخفف کلمات مشتریان (Customers)، بازیگران (Actors)، فرایند تحول (Transformation process)، نمای جهانی (World view)، صاحبان (Owners) و محدودیتهای محیطی (Environmental containers) است.
استفاده از ابزارهای تفکر سیستمهای CATWOE بر روی سیستم یا فرآیندهای موجود در یک سازمان، آنها را متمرکز میکند و مستلزم مطالعه نحوه تعامل خارجی و درونی ویژگیهای عناصر درون سیستم یا فرآیند است.
مشتریان، ذینفعانی هستند که سیستم برای آنها وجود دارد، یا افرادی هستند که هر کاری را که سیستم انجام میدهد، دریافت میکنند و با تغییر سیستم یا فرآیند، سود میبرند یا متضرر میشوند. اولین گام در تجزیه و تحلیل CATWOE شناسایی این مشتریان و درک چگونگی تأثیر فرآیند یا سیستم بر آنها است.
تجزیه و تحلیل CATWOE مستلزم فهرست کردن ذینفعانی است که مسئول اجرای تغییرات هستند، این معمولاً عبارت است از کارمندان.
دگرگونی تغییری است که سیستم یا فرآیند ایجاد میکند. تحلیل CATWOE مستلزم فهرست کردن ورودیها و ماهیت تغییراتی است که این ورودیها برای تبدیل شدن به خروجی متحمل میشوند.
توجیهی برای دگرگونی سیستم یا فرآیند است. این مرحله مستلزم قراردادن فرآیند یا سیستم تحت تجزیهوتحلیل در زمینه گستردهتر آن است تا پیامدها یا ارتباط چنین فرآیندی با سیستم کلی را برجسته کند. از آنجایی که ذینفعان مختلف توجیهات متفاوتی دارند، این مرحله مهمترین مرحله در تحلیل CATWOE میباشد. تفاوت اصلی در تجزیه و تحلیل CATWOE تهیه شده توسط هر ذینفع مربوط به Weltanschauung بوده و هدف از تجزیهوتحلیل CATWOE این است که چنین جهانبینیهای متفاوتی را آشکار سازد.
چه کسانی مالکان این فرآیند یا وضعیتی هستند که در موردش تحقیق میکنید؟ و آنها چه نقشی در این راه حل ایفا میکنند؟
محدودیتهایی که بر این راهحل و موفقیت آن تأثیر میگذارند چه هستند؟
وقتی به این شش عنصر نگاه میکنید و وضعیت را از منظر آنها مورد بررسی قرار میدهید، تفکر خود را فراتر از موضوعی که درست جلوی چشمانتان قرار گرفته است، هدایت میکنید. با استفاده از CATWOE، خروجیِ طوفان فکری و حل مسئلهتان جامعتر میشود، چرا که موضوع را از شش منظر بسیار متفاوت مورد توجه قرار دادهاید.
پیش از تلاش برای حل هر مسئلهی مهم، ابتدا برای طوفان فکری دربارهی افراد و عناصر گوناگونی که تحت تأثیر قرار میگیرند، از چکلیست CATWOE استفاده کنید.
آنچه دربارهاش میاندیشید را تعریف کنید. به خاطر داشته باشید که این کار توضیح مشکل نیست، بلکه صرفا توضیحی است که وضعیت را توصیف میکند. برای مثال: «تفکر دربارهی روشهای بهبود ماندگاری کارمندان»
ایدههایی برای عناصر گوناگون CATWOE طوفان فکری:
«به چه کسانی خدمترسانی میشود و آنها با چه مشکلاتی روبرو هستند؟»
کل سازمان:
-بهره وری کمتر به دلیل کمبود افراد
-هزینههای بالای آموزش به خصوص آموزش مهارتهای جدید
-هزینههای بالای از دست دادن مشتریان
گروهها و کارمندان:
-حجم کار بیشتر با پستهای بلاتصدی فراوان
-استرس به دلیل افزایش حجم کاری
-روحیهی پایین با نرخ زیاد جابهجایی کارکنان
مشتریان سازمان:
-تولید کم و پرسنل بیتجربه، کیفیت و میزان موجودی را تحت تأثیر قرار میدهند.
-سطوح بالاتری از عدم رضایت
«چه کسانی این راه حل را اجرا خواهند کرد؟»
بخش منابع انسانی:
-باید به تکنیکهای استخدام توجه کنند.
-باید به آن دسته از سیستمهای داخلی نگاه کنند که ممکن است روی نرخ ترک کار از سوی کارمندان تأثیر بگذارند.
سازمان:
-باید به این توجه کند که چه برخوردی با کارمندان میشود.
-کارمندان چگونه آموزش میبینند و حمایت میشوند؟
-چگونه میتوانیم افراد را راضی نگه داریم؟
تأثیرات:
-حجم کاری بسیار بیشتر برای همه، ممکن است که مسبب تغییرات فرهنگی شود.
«چه چیزی تحت تأثیر قرار میگیرد؟»
سیستم استخدام و گزینش کارمندان که شامل تبلیغات، بررسی رزومهها، مصاحبه استخدامی، آزمون و بررسی معرفهاست.
سیستمهای دیگر:
-ارزیابی عملکرد
-پاداشها و تشویقها
-آموزش و توسعه
-نظارت و هدایت
«تصویر بزرگتر چیست؟»
آیا فرهنگ سازمانی ما، آدمها را دور میکند؟ یا اینکه آیا کارمندان مناسبی استخدام نمیکنیم؟ یا کارمندان خوب را دور میکنیم؟ آیا افراد احساس میکنند که آنها یا ما، مشارکت مثبتی در دنیا داریم؟
«در حال حاضر چه کسانی مالک این فرآیند هستند؟»
-مدیران در سراسر بخش منابع انسانیِ این سازمان.
-باید از مقاومت در برابر تغییر آگاه باشید. باید برای پول و رضایت از کار، ارزش قائل شوید.
«با چه محدودیتهایی باید کار کنید؟»
-فرهنگی که سنتی و مقاوم در برابر تغییر است.
-زمان و پول؛ به هر دو مورد به اندازهی زیادی نیاز داریم.
-بازار کارمندان؛ یافتن کارمندان دشوار است.
پاسخهایتان به پرسشهای CATWOE را تجزیه و تحلیل کنید. به دنبال فرآیندهای مهمی باشید که تأثیر بسیار زیادی بر موضوعی که در حال بررسی آن هستید، دارند.
مشکلاتی را که میتوانید شناسایی کنید، از این فرآیندها جدا کنید و سپس فرآیندِ حل مسئله خود را آغاز کنید. توجه داشته باشید که در ادامه مشکلات بیشتر و احتمالا مشکلات ریشهای بیشتری نسبت به آنچه که با آن شروع کردید، خواهید یافت. برای مثال: فرهنگ سازمان ما مردمگرا نیست. افراد جدید به حال خود رها میشوند که یا غرق شوند یا شنا کردن را بیاموزند و به عبارتی یا راهشان را خودشان بیابند یا شکست بخورند.
-آموزشی برای جهتیابی وجود ندارد.
-پاداشهایی که میدهیم، به افراد انگیزه نمیدهند و آنها را درگیر نمیکنند.
تجزیه و تحلیل CATWOE برای حل اکثر مشکلات کسبوکار که توسط منافع چندگانه و اغلب متضاد چندین ذینفع ایجاد شدهاند، استفاده میشود. با در نظر گرفتن تمام این جهانبینیها، چارچوبی اخلاقی برای تعریف ریشهای و رویکرد حل مسئله فراهم میکند.
یکی از نکات مهمی که باید در نظر گرفت این است که تجزیه و تحلیل CATWOE تنها ابزاری را برای حل مسئله ادراکات مختلف فراهم میکند. تفکیک واقعی ادراک از طریق روش گستردهتر سیستم نرم (SSM) صورت میگیرد.
0 نظر